Somut olayda mahkemece, davalı işyerindeki sendikalaşma süreci kronolojik açıdan irdelenmeli, davacının sendika faaliyetlerinde aktif rol alıp almadığı, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı ile hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin iş sözleşmelerinin devam edip etmediği, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı, davacının iş sözleşmesinin feshedildiği dönemde sendikaya üye olmayıp iş sözleşmesi feshedilen işçi bulunup bulunmadığı yanında fesihten önce işe alınan bir kısım işçilerin işe başvuru formunda sendika ile ilgili yazılı beyanları da değerlendirilerek feshin sendikal nedenle yapılıp yapılmadığı tespit edilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar araştırılmaksızın, ayrıca üye olmayan kişinin de sendikal faaliyette bulunabileceği gözetilerek sendikal nedenle feshin üyeliğe indirgenmesi de hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Davacı işçi iş sözleşmesinin işverence sendikal nedenle feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine karar verilmesini, buna bağlı tazminatla boşta geçen süre ücretinin belirlenmesini TALEP ETMİŞTİR.
Davalı işveren, davacının yapılan zam oranını yeterli bulmayarak işyerinde huzursuzluk çıkardığını, diğer işçileri işverene karşı kışkırttığını, sendikal neden iddiasının doğru olmadığını iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddine karar VERİLMESİNİ İSTEMİŞTİR.
Mahkemece, davacının sendikaya üyelik başvurusu ve üyeliğe kabulünün 07.02.2014 tarihi olup feshin 06.02.2014 te yapıldığı gerekçesiyle feshin sendikal nedene dayanmadığı, netice itibariyle işveren tarafından gerçekleştirilen feshin İş Kanunun m.19., 20/1, m.21/1 hükmüne aykırı olarak gerçekleştirildiği, yani fesih sebebinin gösterilmediği ve fesih sebebinin yazılı olarak bildirilmediği, ayrıca işveren tarafından ileri sürülen haklı sebebin davalı tarafından ispat edilememiş gerekçesiyle davanın kabulüne KARAR VERİLMİŞTİR.
Dairemizce haklı neden iddiasıyla yapılan fesihlerde yazılılık şartı aranmaması YERLEŞİK UYGULAMADIR. Ancak BK. 435 vd. maddelerinde haklı nedenle yapılan fesihlerde de yazılılık şartı aranması karşısında konu yeniden değerlendirilmiş olup 4857 sayılı İş Kanununun 25/son fıkrasında, feshin şeklini düzenleyen 19 uncu maddeye atıf yapılmaması yanında, 19/2 nci fıkrasında savunma hususunda açıkça 25/2 de düzenlenen doğruluk ve bağlılığa uymayan hallerin istisna tutulması, ayrıca Borçlar Kanununun genel kanun olup özel kanun niteliğindeki 4857 sayılı İş Kanununda açıkça düzenlenmemiş durumlarda uygulanacağı, yani genel kanun özel kanun ayrımı yapılması gerektiği sonucuna varılmakla, haklı nedenle fesihlerde yazılılık şartı aranmayacağı tespitinden sonra dosya kapsamında feshin haklı ya da geçerli nedene dayandığına dair davalı tarafından ispat hususu yerine getirilemediğinden davalı tarafın temyiz itirazlarının REDDİ GEREKMİŞTİR.
Taraflar arasındaki asıl uyuşmazlık feshin sendikal nedene dayanıp DAYANMADIĞI HUSUSUDUR.
İş akdinin fesih bildiriminde gösterilenin aksine sendikal nedene dayandığını ileri süren davacı işçi, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/2 ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25 inci maddesi uyarınca bu iddiasını ispatla YÜKÜMLÜDÜR.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada HÜKME BAĞLANMIŞTIR. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı KURALI GETİRİLMİŞTİR.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 s. Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma HAKKINA SAHİPTİR. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 s. Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 s. Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 s. Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ÖLÇÜTLER BELİRLENMİŞTİR.
Somut olayda mahkemece, davalı işyerindeki sendikalaşma süreci kronolojik açıdan irdelenmeli, davacının sendika faaliyetlerinde aktif rol alıp almadığı, işyerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısıyla hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin iş sözleşmelerinin devam edip etmediği, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı, davacının iş sözleşmesinin feshedildiği dönemde sendikaya üye olmayıp iş sözleşmesi feshedilen işçi bulunup bulunmadığı yanında fesihten önce işe alınan bir kısım işçilerin işe başvuru formunda sendikayla ilgili yazılı beyanları da değerlendirilerek feshin sendikal nedenle yapılıp yapılmadığı TESPİT EDİLMELİDİR.
Yukarıdaki ilkeler doğrultusunda; mahkemece, belirtilen hususlar araştırılmaksızın, ayrıca üye olmayan kişinin de sendikal faaliyette bulunabileceği gözetilerek sendikal nedenle feshin üyeliğe indirgenmesi de hatalı olup, BOZMAYI GEREKTİRMİŞTİR.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 20/01/2016 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.
Bir önceki yazımız olan YENİDEN İNŞAAT SEBEBİYLE KİRALANANIN TAHLİYESİ başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
