AYM, dershaneleri kapatan yasayı iptal kararında, düzenlemenin eğitim ve öğretim hakkı ile çalışma ve teşebbüs hürriyetine ilişkin Anayasa maddelerine aykırı olduğunu vurguladı. AİHM ve AİHS’ye atıf yapıldı. Dershanelerin kamu düzenine aykırı olmadığı belirtildi.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) dershaneleri kapatan yasayla ilgili iptal kararının detayları belli olmaya başladı. AYM Başkanı Zühtü Arslan’ın da aralarında yer aldığı 12 üyenin çoğunluğuyla dershanelerin kapatılmasının Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verildi. İptale 5 üye karşı çıktı. Dershaneler eğitime devam edecek.
AYM, kapatmanın Anayasa’nın 13. maddesindeki temel hakların sınırlanmasına, 42. maddesindeki eğitim ve öğretim hakkına, 48. maddesindeki çalışma ve teşebbüs hürriyetine ilişkin maddelere aykırı olduğunu tespit etti.
Anayasa’ya göre temel hak ve hürriyetlerin ancak demokratik haklara uygun şekilde sınırlanabileceğini belirten üyeler, “Dershanelerin kapatılması Anayasa’daki ölçülülük ilkesine aykırıdır. Anayasa’ya göre kimse eğitim ve öğrenim hakkından mahrum bırakılamaz. Yasayla öğrencilerin eğitim hakkı engelleniyor” değerlendirmesi yaptı. Dershanelerin kapatılmasının Anayasa’daki ‘Kimse eğitim öğrenim hakkından mahrum bırakılamaz’ hükmüne aykırı olduğu vurgulandı. AYM Heyeti’nin, dershanelerin kapanmasıyla özellikle dar gelirli ailelerin çocuklarının mağdur olacağı, temel liselerin ücretlerinin dershanelere göre yüksek olması nedeniyle maddi durumu iyi olmayan öğrencilerin sınavlara hazırlanamayacağını tespit ettiği ifade edildi.
AYMüyelerinin, AİHM’nin devletin temel hak ve özgürlükler ilemülkiyet hakkına müdahale için sıraladığı şartlara da vurgu yaptığı öğrenildi. Avrupa İnsanHakları Sözleşmesi’ne (AİHS) göre temel hak ve özgürlüklerin sınırlanabilmesi için ‘demokratik bir toplumda gerekli olma’ ve ‘zorlayıcı bir sosyal ihtiyaca dayanması’ gerekliliğini şart koştuğu belirtildi. Dershanelerde bu şartların bulunmadığı vurgulandı. Raportörün kumarhane benzetmesine itibar edilmedi. “Dershanelerin kumarhane gibi kamu düzenine, asayişe ve ahlaka zararı yok” denildi.
Yasa sonrası 401 dershanenin kapandığı gündeme gelmişti. AYM kararı sonrası bu dershaneler, uğradığı zararı devletten isteyebilecek. Temel liseye dönüşenler de eğitime devam edebilecek. Dershaneden temel liseye dönüşüp ruhsatları iptal edilenlerin durumu ise belirsiz.
Bir önceki yazımız olan Anayasa Mahkemesi, eşinin soyadını kullanmak istemeyen kadının başvurusunu haklı buldu. başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
