5393 sayılı Belediye Kanunu’nda değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi Cumhuriyet Halk Partisi Ankara milletvekili İzzet Çetin ilk imzasıyla meclise sunulmuştur. Teklif ile Belediye Kanununun ‘Gelecek yıllara yaygın hizmet yüklenmeleri’ başlıklı 67 nci maddesi yürürlükten kaldırılarak, belediye hizmetlerinin ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebilmesinin önlenmesi amaçlanmaktadır.
5393 sayılı kanunun 67. Maddesi, belediyelerin yerine getirmesi gereken hizmetlerin ihale yoluyla üçüncü şahıslara yani taşeronlara gördürülebileceğini düzenlemektedir. Belediyeler bu maddeyi gerekçe göstererek söz konusu hizmetleri gördürebileceği personeli kendi bünyesinde istihdam etmek yerine işleri ihale ile taşeronlara vererek gördürme yolunu seçmektedirler. Hiçbir sınırlamaya tabii olmadan hemen her işi taşerona verme ayrıcalığı belediyelerin yerine getirdiği hizmetler üzerinden yoğun bir emek sömürüsüne yol açmaktadır.
Taşeron uygulaması bugün çalışma yaşamımızdaki en sorunlu alanların başında gelmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işin gerekleri, işletmenin gerekleri ve teknolojik uzmanlık gerektirme konularının bir bütün olarak değerlendirilerek asıl işin bir bölümünde taşeron çalıştırılmasına izin verilmektedir. Bu koşulların tek tek değerlendirilebileceğini ve buna göre taşeron çalıştırılabileceğini öne sürenler olmakla birlikte Alt İşveren Yönetmeliği ve yargı kararları bu üç koşulun birlikte varlığını şart koşmaktadır. Belediyeler Kanunu ise bu sınırlamalara bile tabi olmadan bütün işlerini taşerona gördürebilmektedir.
Taşeron, çalışma ilişkilerini güvencesizleştiren, sendikasız ve toplu sözleşmesiz çalıştırmanın aracı haline getirilmiştir. Bu çalışma şeklinin kölelik düzeni olduğunu bizzat Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı açıklamıştır. İşçi sağlığı ve güvenliği konusunda da taşeron sistemi önemli sakıncalar içermektedir. İş kazalarının ağırlıklı olarak taşeron firma işyerlerinde görülüyor olması da bu konudaki en önemli göstergedir.
Kanun teklifi ile Belediyelere tanınan ve hiçbir sınırlamaya tabi tutulmamış işleri taşerona gördürme ayrıcalığı, yani belediyelerin yerine getirmesi gereken işlerin ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülmesinin önlenmesi, belediye hizmetlerinin belediye personeli eliyle yerine getirilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır.
Bir önceki yazımız olan İcra Dosyasında Gerçek Dışı Adres Bildirmek başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
