5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun ‘Hükümlü Lehine Yargılamanın Yenilenmesi Nedenleri’ başlıklı 311. Maddesinde, ‘hükmün insan haklarını ve ana hürriyetleri korumaya dair sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin ve bu aykırılığa dayandığının AİHM’in kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması halinde, AİHM kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde yargılamanın yenilenmesinin talep edilebilmesine ek olarak aynı imkanın Anayasa Mahkemesi kararlarında uygulanamamasının bireysel başvurunun amacına ters düşmesi nedeniyle, yargılamanın yenilenmesi yoluna Anayasa Mahkemesi kararları için de gidilebilmesi gerektiği gerekçesiyle 311. Maddede değişiklik yapılması ile ilgili olarak 05.12.2013 tarihinde kanun teklif verilmiştir.
Bireysel başvuru imkanı hangi kurum nezdinde tanınmış bir hak olursa olsun, bu olağanüstü kanun yolunun asıl amacı; olağan kanun yollarının bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin korunmasını gerçekleştirememesi halinde, bu hak ve özgürlüklerin korunmasını sağlamaktır. Dolayısıyla aynı amaç olan, bireysel hak ve özgürlüklerin korunması amacıyla gidilen bu iki kurum; Anayasa Mahkemesi ile AİHM bakımından farklı korumalar sağlanması çifte standarttır. Güncel durumda Anayasa Mahkemesi hak ihlali olup olmadığını incelemekte ve bir hak ihlali tespit etmesi halinde ihlalin giderilmesi için ayrı bir adım atamamaktadır. Bu nedenle, Anayasa Mahkemesi’nin faaliyeti yalnızca bir tespitten ibaret kalmakta ve pasif bir karar olarak vücut bulmaktadır. Bir ülkede iç hukuk yollarının kolay tüketilebilmesi elbette ki, dava konusunun uluslar arası mahkemeye taşınması ve devletin davalı konuma düşmesi ile sonuçlanacaktır.
Kanun teklifinin kabulü halinde, Anayasa Mahkemesinin, verilmiş bir hükmün insan haklarına açık olarak aykırılığını tespitinde, bu tespitin yalnızca pasif bir mahkeme kararı olarak kalmasının önüne geçerek, uluslar arası bir mahkemeden bağımsız olarak Anayasa Mahkemesi’nin kendi bünyesinde yargılamayı yenileyerek insan haklarına uygun bir hüküm tesis etmesine olanak sağlayacaktır.
Bir önceki yazımız olan İHALE KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
