Eserin teslimi sırasında ilk bakışta görülemeyen, muayene ile hemen anlaşılamayan, sonradan kullanılmakla ya da somut olayda olduğu gibi deprem ve benzeri bir olay nedeniyle ortaya çıkan ayıbın gizli ayıp olduğu, taraflar arasındaki 21.05.1987 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, inşaatla ilgili her türlü yükümlülüğün yükleniciye ait olduğu ve işin anahtar teslimi olarak teslim olunacağı tanzim olunduğu gibi, bilirkişi raporlarında, inşaatın, yapıldığı dönemde yürürlükte olan Deprem Yönetmeliğine aykırılıklar barındırdığı, zemin etüdünün yapılmadığı, beton kalitesinin düşük olduğu ve buna benzer noksanlıkların tespit edildiği anlaşıldığından, mahkemece bilirkişilerce hesaplanan güçlendirme masraflarının tamamının yüklenicilerden tahsiline karar verilmesi gerektiği gözetilmelidir.
Asıl ve birleşen davalarda davacılar vekilleri, davalı yüklenicilerin 21.05.1987 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak G… Sitesi’ni inşa ettiklerini, 17 Ağustos 1999 depreminde sitenin ağır hasara uğradığını, bu hasarın yüklenicilerin kusurundan kaynaklandığının tespit edildiğini, binada güçlendirme yapılması gerektiğini ve ayrıca dairelerin değer kaybına uğradığını ileri sürerek, her bir davacı yönünden ayrı ayrı maddi ve manevi tazminatın tahsilini talep ve DAVA ETMİŞLERDİR.
Asıl ve birleşen davalarda davalılar vekilleri, asıl ve birleşen davaların REDDİNİ İSTEMİŞLERDİR.
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, dava konusu A ve B blokların taşıyıcı sistemlerinin, ruhsat tarihinde yürürlükte bulunan 1975 tarihli Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine uygun yapılmadığı, binaların güçlendirilmesi gerektiği, binada deprem nedeniyle meydana gelen hasarlar yönünden davalı yüklenicilerin %65 oranında kusurlu olduklarının tespit edildiği, davacıların, arsa paylarına ve yüklenicilerin kusur oranlarına göre güçlendirme maliyetini talep edebilecekleri, asıl ve birleşen 2000/432 E. sayılı davalarda davacıların değer kaybıyla boya, badana, parke, doğrama vs. masrafları yönünden taleplerini atiye bıraktıkları, öte yandan, boya, badana, parke, doğrama vs. ile ilgili tazminat talepleri aynı zamanda güçlendirme maliyetleri içerisinde de hesaplandığından, mükerrer tahsilata yol açacağından bu kalemlere yönelik istemin reddi gerektiği, ayrıca asıl davada davacı Yıldız N.’in üç adet dairesini depremde meydana gelen hasar nedeniyle kiraya veremediği anlaşıldığından adı geçen davacının kira kaybına ilişkin isteminin de kabulü gerektiği, birleşen 2012/218 E. sayılı davada davacı Necmettin’in dava konusu dairesini depremden sonra mevcut durumu görerek satın aldığı anlaşıldığından, anılan davacının istemlerinin yerinde görülmediği gerekçesiyle, asıl davanın kısmen kabulüyle Beria mirasçıları yönünden 10.546,04 TL, Neslihan yönünden 2.850,28 TL, Arman Necati yönünden 3.420,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlardaki faiziyle birlikte davalılardan tahsiline, değer kaybına dayalı maddi tazminat davasının açılmamış sayılmasına, manevi tazminat istemlerinin kabulü ile her bir davacı yönünden 250,00 TL’nin davalılardan tahsiline; birleşen 2000/432 E. sayılı davanın, davacılar Can Bora, Muhsin, Sedat ve Ebru yönünden açılmamış sayılmasına, diğer davacılar yönünden ise; davacı Yıldız N. için 1.969,50 TL kira kaybı, 15.106,49 TL maddi, 100,00 TL manevi, Kemal için 9.405,93 TL maddi, 300,00 TL manevi, Bilal için 3.705,35 TL maddi, 100,00 TL manevi, Esra için 2.850,28 TL maddi, 100,00 TL manevi, Selma için 2.850,28 TL maddi, 100,00 TL manevi tazminatın davalılardan tahsiline; birleşen 2012/218 E. sayılı davanın reddine KARAR VERİLMİŞTİR.
Kararı, asıl davada davacılar Arman Necati ve Neslihan, birleşen 2000/432 E. sayılı davada davacılar Kemal, Bilal, Esra, Yıldız N., Selma ve birleşen 2012/218 E. sayılı davada davacı Necmettin vekilleri TEMYİZ ETMİŞTİR.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, birleşen 2012/218 E. sayılı davada davacı Necmettin vekilinin tüm, asıl davada davacılar Arman Necati ve Neslihanla birleşen 2000/432 E. sayılı davada davacılar Kemal, Bilal, Esra, Yıldız N., Selma vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları YERİNDE GÖRÜLMEMİŞTİR.
2) Asıl ve birleşen 2000/432 E. sayılı davalarda uyuşmazlık, 21.05.1987 tarihli sözleşmeyle davalı yüklenicinin yapımını yükümlendiği binanın 17.08.1999 tarihinde gerçekleşen depremde hasar görmesi nedeniyle oluşan zararın tahsili İSTEMİNE İLİŞKİNDİR.
Dosya kapsamında teknik bilirkişilerce tespit edilen bulgulara göre, binanın fen ve teknik kurallarına ve tabi olduğu 1975 tarihli Deprem Yönetmeliği hükümlerine aykırı, yani yasal yönden ayıplı inşa edildiği SAPTANMIŞ BULUNMAKTADIR. Bu ayıplar yapının tesliminden sonra meydana gelen deprem nedeniyle oluşan hasarların incelenmesi SIRASINDA ANLAŞILABİLMİŞTİR. Bu nedenledir ki, gizli ayıp niteliğinde olduklarının kabulünde ZORUNLULUK VARDIR. (818 sayılı BK. m. 362). Gerçekten de gizli ayıp, eserin teslimi sırasında ilk bakışta görülemeyen, muayeneyle hemen anlaşılamayan, sonradan kullanılmakla veya somut uyuşmazlıkta görüldüğü gibi deprem ve benzeri bir olay vesilesiyle ortaya ÇIKAN AYIPTIR. Ayıplı iş ise vasıf eksikliğini ifade eder (YHGK, 08.10.2003 T., 2003/15-474 E., 2003/545 K.). O sebeple de vasıf eksikliği bulunduğu veya ayıplı inşa edildiği anlaşılan binalar nedeniyle yüklenicinin sorumlu olması doğal bir sonuç olarak ORTAYA ÇIKMAKTADIR. Diğer yönden yüklenici yapılacak işin uzmanı olup, yüklenilen işi, amacına, tekniğine ve sözleşmesine uygun olarak GERÇEKLEŞTİRMEK ZORUNDADIR.
Nitekim taraflar arasındaki 21.05.1987 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde, inşaatla ilgili her türlü sorumluluğun yükleniciye ait olduğu (4. ve 10. maddeler) ve işin “anahtar teslimi” olarak teslim edileceği (2 nci madde) düzenlenmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporlarında, inşaatın, yapıldığı dönemde yürürlükte olan 1975 tarihli Deprem Yönetmeliği’ne aykırılıklar taşıdığı, betonarme taşıyıcı sistemin ve çizimlerin mevzuata aykırı olduğu, zemin etüdünün yapılmadığı, kolon ve kirişlerde gerekli etriye sıklaştırmalarının yapılmadığı, beton kalitesinin düşük olduğu gibi hususlar tespit edilerek, bu nedenle ortaya çıkan hasardan davalı yüklenicilerin %65, dava dışı ilgili belediyenin %10 ve proje müellifi mimarın %25 oranında kusurlu olduğu belirtilmiş ve 1999 yılı fiyatlarına göre hesap edilen güçlendirme masrafları hisseleri oranında DAVACILARA PAYLAŞTIRILMIŞTIR.
Mahkemece, bilirkişi raporuna dayalı olarak davalı yüklenicilerin güçlendirme masraflarının %65’inden sorumlu olduğu sonucuna varılmış ise de, yukarıda açıklanan nedenlerle, sözleşmeye göre davacı arsa sahiplerine karşı yükleniciler sorumlu olup, hesap edilen güçlendirme masraflarının tamamının yüklenicilerden tahsiline HÜKMEDİLMESİ GEREKİR. Bu husus gözetilmeksizin, yanlış değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi DOĞRU OLMAMIŞTIR.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, birleşen 2012/218 E. sayılı davada davacı Necmettin vekilinin tüm, asıl davada davacılar Arman Necati ve Neslihanla birleşen 2000/432 E. sayılı davada davacılar Kemal, Bilal, Esra, Yıldız N., Selma vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl davada davacılar Arman Necati ve Neslihanla birleşen 2000/432 E. sayılı davada davacılar Kemal, Bilal, Esra, Yıldız N., Selma vekillerinin diğer temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün, asıl ve birleşen 2000/432 E. sayılı davalarda adı geçen davacılar yararına BOZULMASINA, asıl davada davacılar Arman Necati ve Neslihanla birleşen 2000/432 E. sayılı davada davacılar Kemal, Bilal, Esra, Yıldız N., Selma yararına takdir olunan 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin, asıl ve birleşen 2000/432 E. sayılı davalarda davalı yüklenicilerden alınarak, adı geçen davacılara verilmesine ve yine birleşen 2012/281 E. sayılı davada davalı yükleniciler yararına takdir olunan 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin, anılan davada davacı Necmettin’den alınarak, adı geçen davalı yüklenicilere verilmesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden birleşen 2012/218 E. sayılı davada davacı Necmettin’den alınmasına, diğer temyiz edenlerden alınan peşin harçların istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.01.2017 tarihinde OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ.
Bir önceki yazımız olan Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
