Yapılan imalatlar davalılar tarafından benimsendiğine göre dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu çerçevesinde kiracı yapmış olduğu yukarda yazılan sözleşme maddeleri kapsamı dışında kalan imalatlar ölçüsünde tazminat talebinde bulunabilir. Ancak yapılan imalatların değerinin belirlenmesinde, imalatların imalat tarihindeki değerleri ve yıpranma payları nazara alınmalıdır. Bu itibarla Mahkemece, bilirkişilerden ek rapor alınarak gerekirse yeniden keşif yapılarak, davacı kiracı tarafından yukarıda bahsi geçen sözleşme maddeleri kapsamı dışında yapılan ve kiralanan taşınmazda bulunan tadilatların imalat tarihi itibariyle, yıpranma payı düşürülmüş bedellerinin tesbiti ile bu tadilatların zorunlu ve faydalı masraf olup olmadığı, kiraya veren davalının bu tadilatlardan dolayı zenginleşip zenginleşmediği üzerinde durularak sonucuna göre faydalı ve zorunlu masraflarla ilgili bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırmayla ve yazılı gerekçeyle davanın reddine doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av. Suat Kayıkçı, Av. Hikmet Çiçek ve Av. Selin Bayram geldiler, davalı vekili Av. İlhan Ünsal geldiler hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ.
Uyuşmazlık, kira sözleşmesine güvenilerek kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu masraflar bedelinin tahsili İSTEMİNE İLİŞKİNDİR. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından TEMYİZ EDİLMİŞTİR.
Davacı kiracı, dava konusu otele faydalı ve zorunlu masraflar yapılarak dört yıldızlı bir otel haline getirdiklerini Ankara 1. Sulh Hukuk Mahkemesinde yaptırılan tespit sonucu bilirkişi tarafından yaptırılan faydalı ve zorunlu imalatlar bedelinin 696.482,63 TL olarak belirlendiğini belirterek, belirlenen bu bedelin TAHSİLİNİ İSTEMİŞTİR. Davalı davanın REDDİNİ SAVUNMUŞTUR. Mahkemece davacının dava konusu davalıların faydalanacağı bir demirbaşın olmayışı yapılan tadilatlarda davacının oteli işlettiği ve kendi menfaatine uygun ancak sözleşme dışı olduğu kanaatiyle davanın reddine KARAR VERİLMİŞTİR.
Davada dayanılan ve hükme esas alınan 01/04/1992 başlangıç tarihli ve yirmi yıl süreli ve 01/05/1998 başlangıç tarihli ve on dört yıl süreli yenilenen kira sözleşmeleri konusunda taraflar arasında bir UYUŞMAZLIK BULUNMAMAKTADIR. Davacı kiracı kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (BK.’nun 414.md.) Sözleşmede faydalı ve zorunlu masrafların talep edilme hakkını sınırlayan HÜKÜMLER BAĞLAYICIDIR. Nitekim taraflar arasında imzalanan İlk sözleşmenin özel şartlar 4 üncü maddesi ” Kiracı kiralananı tahliye ederken … sözleşmenin devamı boyunca demirbaşların bakımını ve onarımını kendisi yapacak masraflarını kendisi karşılayacak bunlar için kiralayanlardan hiç bir talepte bulunmayacaktır, kiracı sözleşmesi süresi içinde kiralananın tahliye edecek olursa kiralanana yaptığı tefriş masraflarından hiç birisini KİRALAYANDAN İSTEYEMEYECEKTİR.” şeklinde düzenlenmiş bu maddeye yenilenen sözleşmenin 4 üncü maddesi ile “kira sözleşmesi sonunda tahliye anında demirbaşların amortismanları göz ÖNÜNE ALINACAKTIR. Ekli demirbaş listesi dışında kalan tüm eşya ve eklemeler KİRACIYA AİTTİR.” CÜMLELERİ EKLENMİŞTİR. Yine birinci sözleşmenin tahliyede teslim nasıl yapılacak başlığı altında 15 inci maddesi” kiracı taşınmazı tahliye ederken demirbaşlar dışında ana taşınmazın görüntüsünü şeklini, kullanımının değiştirmesi muhtemel lobi ve restorandaki lambriler, odalardaki yatak başları, radyatör muhafazalarıyla elektrik, armatür ve aksamını ) eşyalar bedelsiz olarak mal sahiplerine bırakılacağı ” kararlaştırılmış, bu madde yenilen sözleşmede 12 nci madde olarak düzenlenmiş ve ” Bunun dışındaki olan tüm eklentiler ve menkul mallar kiracı tarafından alınacaktır” CÜMLESİ EKLENMİŞTİR. Kararlaştırılan bu şartlardan kiralayanın tahliye anında kiralanana yapılan tüm imalatlardan olmasa da bir kısım imalatlardan sorumlu OLMADIĞI ANLAŞILMAKTADIR. Yargılama sırasında mahallinde yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporlarından yapılan bu imalatların hangisinin bu maddelerin kapsamında kaldığı hangilerinin KALMADIĞI ANLAŞILAMAMAKTADIR. Yapılan imalatlar davalılar tarafından benimsendiğine göre dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunu çerçevesinde kiracı yapmış olduğu yukarda yazılan sözleşme maddeleri kapsamı dışında kalan imalatlar ölçüsünde tazminat talebinde bulunabilir. Ancak yapılan imalatların değerinin belirlenmesinde, imalatların imalat tarihindeki değerleri ve yıpranma payları NAZARA ALINMALIDIR. Bu itibarla Mahkemece, bilirkişilerden ek rapor alınarak gerekirse yeniden keşif yapılarak, davacı kiracı tarafından yukarıda bahsi geçen sözleşme maddeleri kapsamı dışında yapılan ve kiralanan taşınmazda bulunan tadilatların imalat tarihi itibariyle, yıpranma payı düşürülmüş bedellerinin tesbiti ile bu tadilatların zorunlu ve faydalı masraf olup olmadığı, kiraya veren davalının bu tadilatlardan dolayı zenginleşip zenginleşmediği üzerinde durularak sonucuna göre faydalı ve zorunlu masraflarla ilgili bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırmayla ve yazılı gerekçeyle davanın reddine doğru görülmediğinden kararın BOZULMASI GEREKMİŞTİR.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3 üncü madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428 inci maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, YARGITAY duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir olunan 1.350.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 23.02.2016 tarihinde OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ.
Bir önceki yazımız olan EVLİLİK DIŞI İLİŞKİDEN DOĞAN ÇOCUK başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
