Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 19.02.2014 tarihinde meclise sunulmuştur. Teklif, 1984 yılında yürürlüğe girmiş olan kanunun, dünyada ve ülkemizde meydana gelen değişim ve gelişmeler çerçevesinde, günün ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kaldığı, mevzuatta meydana gelmiş değişikliklere uyum sağlayamadığı gerekçesiyle, MİT’in yeni güvenlik ve dış politika ihtiyaçlarına cevap verebilmesi adına yasal düzenlemeler getirilmesini amaçlamaktadır. Teklif kapsamında, devlet kurumları ile koordinasyonun sağlanması, kişi, kurum, kuruluş ve yapılarla ilişki kurulabilmesi, bilgi ve belgelere ve iletişim alt yapılarına erişim sağlanabilmesi, gizlilik prensiplerine göre çalışılabilmesi, MİT mensuplarının haksız ve hukuksuz iddia ve isnatlarla görevlerinin açığa çıkmasına karşı gereken tedbirlerin alınabilmesi, bunların veya istihbarat hizmetlerine katkıda bulunanların kanunla koruma tedbirlerinden yararlandırılması öngörülmektedir. Sunulmuş olan teklife göre Milli İstihbarat Teşkilatına, Bakanlar Kurulunca, dış güvenlik, terörle mücadele ve milli güvenliğe ilişkin konularda görev verme imkanı tanınması öngörülmektedir. Bunun yanı sıra, teklifin ikinci maddesi, Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu’nun yapısı ile ilgili olarak hazırlanmıştır. İkinci maddeye göre MİKK, Başbakan başkanlığında toplanabilecek ve uygulamayı belirleyici kararlar alınabilecektir. Kurul, Başbakan tarafından belirlenen bakanlar ve üst düzey kamu görevlilerinden oluşacak, üç ayda bir olağan, Başbakanın talebi üzerine olağanüstü toplanacak ve alınan kararlar Başbakanın onayına sunulacaktır. Teklifin altıncı maddesi kapsamında, MİT mensupları ve emeklilerine silah taşıma belgesi verilmesi hususu düzenlenmiş olup, buna göre; MİT mensupları ve emeklileri, demirbaş silahları ve zati silahlarını MİT Müsteşarlığı kayıtlarına geçirilmek ve MİT Müsteşarlığınca verilen belgelere işlenmek kaydıyla, meskun mahaller dahil her yerde taşıyabilecek ve bu belgeler taşıma izni belgesi yerine geçecektir.
Teklif kapsamındaki en önemli hususlar 7,8 ve 9. maddeler nezdinde düzenlenmiştir.
Teklifin 7. maddesine göre; Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar aldıklarında veya böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT ile temasa geçecek ve konunun MİT görev ve faaliyetleriyle ilgili olduğunun anlaşılması üzerine adli yönden başkaca bir işlem yapılamayacak ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanamayacaktır. Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlar ile MİT mensuplarının görev suçlarına ilişkin yargılamaları yapmaya HSYK tarafından belirlenen Ankara Ağır Ceza Mahkemesi, MİT Müsteşarı hakkında yargılamayı ise Yargıtay ilgili dairesi sürdürebilecektir.
Sunulan teklifin 8. maddesi nezdinde, MİT görev ve faaliyetleri ile görevlilerine ilişkin bilgi ve belgelerin temini, açıklanması, yayını, sahte olarak üretilmesi, başka bir ülke lehine siyasal veya askeri casusluk maksadıyla kullanılması halinde verilecek cezalar düzenlenmiştir. Bu kapsamda;
-görev ve faaliyetlere ilişkin bilgi ve belgeleri yetkisiz olarak alan, çalan, temin eden, sahte olarak üreten, üzerinde sahtecilik yapan, yok eden, tahrip eden veya geçici olarak da olsa tahsis olundukları yerden başka yerde kullanan kişiye dört yıldan on yıla kadar,
-MİT mensuplarına ilişkin bilgi ve belgeleri ele geçiren, sahte olarak üreten, üzerinde sahtecilik yapan, bulunduran, kaydeden, başkasına veren veya yayan kişiye üç yıldan yedi yıla kadar,
-MİT görev ve faaliyetleri ile ilgili bilgi ve belgelerin, radyo, internet, televizyon, sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve diğer tüm medya vasıtaları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayımlanması, yayılması veya açıklanması halinde süreli veya süresiz yayın sahibi, içerik sağlayıcı, eser sahibi, muhabir, yazar, sorumlu müdür, yayımcı ve basımcı ile yayanlar hakkında üç yıldan on iki yıla kadar,
-Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu nezdindeki görev ve yetkilerin kullanılmasına engel olan kişiye üç yıldan beş yıla kadar,
-Talep edilen bilgi, belge ve verileri vermeyen kişilere iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilmesi öngörülmektedir.
Teklif aynı zamanda, MİT’e verilen görev ve yetkiler çerçevesinde yapılan her türlü talebin öncelikli olarak yerine getirileceği, bu talepleri yerine getirenlerin hukuki ve cezai sorumluluğunun oluşmayacağı, MİT mensuplarının MİT görev ve faaliyetlerine ilişkin konularda tanıklık yapamayacağı, ancak devlet çıkarlarının zorunlu kıldığı durumlarda MİT mensupları tanıklığının MİT Müsteşarının, MİT Müsteşarı tanıklığının Başbakanın iznine tabi olacağı, MİT görev ve faaliyetlerine yardımcı olanlar veya istihbarat hizmetlerinde istifade edilenlerin kamu görevlisi olup olmadıklarına bakılmaksızın, görev, faaliyet ve yardımları sebebiyle sorumlu tutulamayacakları ve kamu kurum ve kuruluşları ile diğer tüm kurum ve kuruluşların, MİT görev ve faaliyeti kapsamında ihtiyaç duyulması halinde, kullanımda bulunan her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı diğer kanunların bu konudaki düzenlemelerine bakmaksızın MİT’e devredebilecekleri hususlarını düzenlemektedir.
Bir önceki yazımız olan 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin tam metni başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
