Seçim esasları ile ilgili değişiklik hususunu öngören kanun teklifi meclise sunulmuştur. Anayasa 67. Maddesi; seçimlerin ve halk oylamalarının serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy ve açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılacağını hükme bağlamıştır. Ancak, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, zaman içerisinde gerçekleştirilen bazı değişikliklerle, hukuka ve teknolojide meydana gelen farklılıklara uyarlanmak istenmiş olmasına karşın, yapılan değişiklikler seçimlerin dürüstlüğü ilkesinin ve her seçmenin eşit ve tek oya sahip olması ilkesinin, her geçen seçimde biraz daha artan şekilde tartışılır olmasını engellemekten uzak kalmıştır. Özellikle 2006 yılından itibaren yapılan değişiklikler nedeniyle seçmen sayısının olağan dışı artması gibi gelişmeler de göz önüne alındığında, yasada bazı noktaların yeniden değiştirilmesi ve seçimlerin dürüstlüğü ilkesinin tartışılır olmaktan çıkarılması zorunlu hale gelmiştir.
Önerilen değişiklikle, seçimlerin dürüstlüğünün ve her seçmenin tek oya sahip olması ilkesinin güvencesinin sağlanması açısından getirilen düzenlemeler ne yazık ki, dürüstlük ilkesini ve seçim sonuçlarına olan güveni ortadan kaldırdığından ‘parmak boyası sistemi’ nin geri getirilmesi gerektiği öngörülmektedir. Bu bağlamda 298 sayılı sayılı yasanın 14. Maddesi ve 68 maddesinin değiştirilerek parmak boyası adı verilen ‘seçmen işaret boyası’ kavramının yasanın metnine dahil edilmesi amaçlanmaktadır.
Değişiklikle önerilen başka bir konu, YSK’nın sağlamakla yükümlü olduğu oy verme araçlarına seçmen işaret boyası ve ıstampasının eklenerek, seçimlerde kullanılması zorunlu araçlar arasına bunların dahil edilmesinin sağlanmasıdır. Bu bağlamda 298 sayılı Kanunun 68. Maddesinin ilgili şekilde değiştirilmesi öngörülmektedir.
Kanun teklifiyle ayrıca, oy verme sonucuna tesir edecek haller arasına, seçmen işaret boyasının silinmeye teşebbüs edilmesi hali dahil edilerek, seçimlerin dürüstlüğünü ihlal etmeye tevessül edenlerin çarptırılacakları yaptırımlar arasında bu durumun da eklenmesi, bu bağlamda 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun 164. Maddesinin mülga 5. Bendinin ‘ her kim oyunu kullandıktan sonra sandık başında kendisine sürülen özel boyayı silerek veya yok ederek veya herhangi bir şekil ve surette gözle fark edilmez duruma getirerek, aynı seçimde ikinci defa oy kullanır veya kullanmaya teşebbüs ederse, iki yıldan üç yıla kadar hapis ve beş yüz günden iki bin beş yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Bu fıkrada sözü edilen özel boyayı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’ndan teslim aldıktan sonra kasten yok veya imha eden veya oyunu kullanan seçmenin belirlenen uzvuna bu boyayı hiç sürmeyen veya boyayı başkasına süren sandık kurulu başkan ve üyelerine veya seçmenleri ya da sandık kurulu başkan ve üyelerini bu fıkrada yazılı fiilleri işlemeye herhangi bir surette icbar eden kimselere bu fıkrada yazılı ceza yarısı oranında arttırılarak hükmolunur.’ fıkrasıyla birleştirilerek yasa metnine eklenmesi öngörülmüştür.
Bir önceki yazımız olan Şirket Yönetiminde Cinsiyet Eşitliği başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
