Açıklanan resmi rakamlara göre Türkiye’de çalışan taşeron işçi sayısı 661 bin olarak belirtiliyor ancak gerçek rakam 1 milyon 200 bini aşıyor. Taşeron işçilerin %10’unun maaşı asgari ücret görünüyor ama taşeron bankadan verdiği ücretin bir kısmını elden alıyor. Ucuz işçilik ve yandaşa para aktarmak için çalıştırılan taşeron işçilerle ilgili olarak Hak- İş Konfederasyonu tarafından yapılan ‘Taşeron İşçisi Gerçeği Araştırması’nda işçilerin %22.6’sı yandaşlara para/kaynak aktarmak, %51’i ucuz işçilik, %16.3’ü sendikal ve sosyal haklardan mahrum bir işçilik yaratmak için taşeron tercih edildiğini düşünüyor. Getirilen taşeron kanununun başta Karayolları Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Kömür İşletmeleri olmak üzere yaklaşık 161 bin işçinin durumunu netleştirmesi bekleniyor. Kamuda çalışan yaklaşık 661 bin taşeron işçini 161 bini asıl işi yapıyor.
Hazırlanan taşeron kanunu ile; kamuda çalışan taşeron işçilerin kıdem tazminatlarını, söz konusu kamu kuruluşunun üstleneceği, hangi işlerin taşerona verileceği hususunu Bakanlar Kurulu’nun belirleyeceği, hem kamu hem özel sektörde taşeron işçilerin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin işe başlamadan alınacağı, bunun gözetim ve denetiminden de asıl işverenin sorumlu olacağı, kamu ve özelde asıl işverenin, taşeron işçinin ücretlerinin ödenmesinden de sorumlu tutulacağı ve ücretlerin bankaya ödeneceği, taşeron işçinin sürekliliğini sağlamak amacıyla yapılan sözleşmelerin en az üç yıllık olacağı, taşeron işçinin sendikalı olması durumunda aradaki ücret farkının kamu kuruluşu tarafından üstlenileceği, yer altı işçileri için altı aylık kıdeme sahip olma şartının kaldırılacağı, yer altı işçilerinin yıllık izin sürelerinin diğere işçilere kıyasla dört gün daha fazla olacağı, yer altı işçilerinin mevcut sistemde 45 saat olarak uygulanan çalışma saatlerinin azami 36 saate düşürüleceği, azami mesainin 6 saat ile sınırlı olacağı, taşerona verilmeyen asıl işlerin artık yasal olarak taşerona aktarılabileceği konuları düzenleniyor.
Ancak tasarının taşeron işçiler adına pek çok yenilik ve iyileştirme getirdiği söylemlerine rağmen, uygulamada düzenlemenin ne şekilde yürürlük kazanacağı bilinmiyor. Zira mevcut yasada hangi işlerin taşerona verilemeyeceği açıkken, özellikle kamuda asıl işlerin de taşerona yaptırılmasının önüne geçilemiyor. Yeni düzenleme de buna çözüm sunmak yerine asıl işleri de taşerona açıyor. Yeni düzenlemede, ‘asıl iş taşerona verilmez’ şeklindeki açık hüküm kaldırılarak, asıl işlerin de yasal herhangi bir engel olmaksızın taşeron işçiye yaptırılabilmesi sağlanıyor.
Taşeronlukla ilgili getirilen düzenlemeler, ücret yıllık izin, kıdem tazminatı gibi konuları içeriyor. Buna göre taşeron çalışanların yıllık izinlerinin kullanılabilmesi yasal güvenceye alınacak. Ayrıca kıdem tazminatı hakkının korunmasına yönelik düzenlemelerin yapılması amacıyla Kamu İhale Kanunu değiştirilecek. Taşeron çalışanlara maaş ödenmemesi durumunda maaşın, firmanın hak edişinden kesilerek kamu tarafından ödenmesi sağlanacak.
Bir önceki yazımız olan Meclise Sunulan Soma Önergesi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
